Dijitalleşme, modern dünyada toplumsal, ekonomik ve çevresel alanlarda köklü bir dönüşüm yaratan, yaşamın her yönünü yeniden şekillendiren bir güç haline gelmiştir. Teknolojinin sınır tanımayan etkisi, yalnızca günlük alışkanlıklarımızı değiştirmekle kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada kritik bir itici güç olarak öne çıkıyor. Türkiye’de dijitalleşmenin sürdürülebilir kalkınmaya katkısı, hem ekonomiyi dönüştürme hem de çevresel ve toplumsal faydalar yaratma potansiyeliyle dikkat çekiyor. Bu bağlamda, dijitalleşmenin fırsatları ve bu süreçte uygulanan yasal düzenlemeler, Türkiye’nin gelecekteki kalkınma vizyonu için hayati bir rol üstlenmektedir.
Dijitalleşme, sürdürülebilirlik kavramını dönüştüren ve hızlandıran bir güç olarak öne çıkmaktadır. Günümüzde dijital teknolojiler, çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğin tüm boyutlarında yenilikçi çözümler sunmaktadır. Enerji tüketiminin azaltılması, kaynakların daha verimli kullanılması ve karbon ayak izinin düşürülmesi gibi etkiler, dijitalleşmenin çevresel sürdürülebilirliğe katkılarının başlıca örneklerindendir.
Örneğin, akıllı şehir teknolojileri sayesinde trafik yoğunluğunun azaltılması, enerji tasarrufu sağlayan aydınlatma sistemleri ve geri dönüşüm yönetim süreçleri daha verimli hale getirilmektedir. Akıllı enerji şebekeleri ile enerji üretiminden tüketime kadar her aşama dijitalleşerek karbon emisyonları önemli ölçüde azaltılabilir.
Ekonomik açıdan dijitalleşme, maliyet tasarrufu sağlarken aynı zamanda yeni iş modelleri ve sektörler yaratarak ekonomik sürdürülebilirliğe katkıda bulunur. Örneğin, e-ticaret platformları hem girişimciler hem de tüketiciler için daha erişilebilir çözümler sunmaktadır. Dijital ödeme sistemleri, bankacılık işlemlerini kolaylaştırarak ekonomik büyümeyi destekler. Ayrıca, dijital platformlar aracılığıyla küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) küresel pazarlara erişimi kolaylaşmıştır.
Sosyal sürdürülebilirlik boyutunda ise dijitalleşme, eğitim, sağlık ve kamu hizmetlerine erişimde fırsat eşitliğini artırır. Uzaktan eğitim platformları, pandeminin de etkisiyle her yaştan bireyin eğitime erişimini kolaylaştırmış ve coğrafi sınırları ortadan kaldırmıştır. Benzer şekilde, tele-tıp uygulamaları sayesinde sağlık hizmetlerine ulaşmak daha hızlı ve pratik hale gelmiştir.
Türkiye, dijitalleşme alanında son yıllarda hızla ilerleme kaydetmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) raporlarına göre, Türkiye’deki internet erişimi oranları her geçen yıl artmaktadır. 2022 yılı verilerine göre, hanelerin %94,1’i internete erişim sağlamaktadır. Bu durum, dijitalleşmenin toplumun tüm kesimlerine yayılmakta olduğunun bir göstergesidir.
Türkiye’nin dijitalleşme performansı üzerine yapılan analizler, potansiyelin büyük olduğunu ancak bu potansiyelin tam anlamıyla gerçekleştirilebilmesi için daha fazla yatırım ve düzenleme gerektiğini ortaya koymaktadır. TÜBİSAD tarafından yayınlanan “Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi” raporu, Türkiye’nin dijitalleşme notunu 3,24 olarak değerlendirmiştir. Bu değer, dijitalleşme çabalarının ilerlediğini ancak daha fazla gelişime açık olduğunu göstermektedir. Özellikle dijital altyapı, eğitim ve dijital okuryazarlık alanlarında önemli yatırımlar yapılması gerekmektedir.
Dijitalleşme, çevresel sürdürülebilirlik için bir katalizör görevi görmektedir. Akıllı enerji yönetim sistemleri, enerji verimliliğini artırarak karbon emisyonlarını azaltmaktadır. Örneğin, Türkiye’de akıllı sayaç kullanımının yaygınlaştırılmasıyla enerji israfı azaltılabilir ve tüketim daha verimli hale getirilebilir.
Dijital platformlar ayrıca kâğıt kullanımını azaltarak ormansızlaşma ile mücadeleye katkıda bulunur. Elektronik belgeler ve e-imza gibi uygulamalar sayesinde hem maliyet hem de çevresel zararlar minimize edilmektedir.
Dijitalleşme, ekonomiye büyük bir dinamizm kazandırmaktadır. Özellikle e-ticaret ve dijital pazarlama gibi alanlar, ekonominin itici gücü haline gelmiştir. Türkiye, dijitalleşme sayesinde start-up ekosistemini güçlendirmiştir. Örneğin, yerel girişimlerin global dijital pazarlarda rekabet edebilir hale gelmesi, ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır.
Bunun yanı sıra dijital dönüşüm, uzaktan çalışma gibi esnek iş modellerini de yaygınlaştırarak iş gücü piyasasını dönüştürmüştür. Uzaktan çalışmanın yaygınlaşması, enerji tasarrufu ve trafik yoğunluğunun azalması gibi çevresel faydalar da getirmektedir.
3. Sosyal Etkiler: Eşitlik ve Erişilebilirlik
Dijitalleşmenin sosyal sürdürülebilirlik üzerindeki etkisi göz ardı edilemez. Eğitim alanında dijital platformlar, bilgiye erişimi artırarak fırsat eşitliği yaratmıştır. Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı’nın uzaktan eğitim projeleri, özellikle dezavantajlı bölgelerde yaşayan öğrenciler için bir fırsat penceresi açmıştır.
Sağlık hizmetlerinde ise dijitalleşme, tele-tıp ve e-sağlık uygulamalarıyla hasta ve doktor arasındaki mesafeyi ortadan kaldırmıştır. Böylece sağlık hizmetlerine erişim kolaylaşmış ve sağlık hizmetlerinin kalitesi artırılmıştır.
Türkiye’de dijitalleşme ve sürdürülebilirlik alanında birçok yasal düzenleme ve politika uygulamaya konulmuştur. Bu düzenlemeler, hem dijitalleşmenin önünü açmak hem de bu süreçte olası riskleri minimize etmek için tasarlanmıştır.
2020 yılında açıklanan Türkiye’nin Dijital Atılım Stratejisi, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünü güçlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu strateji, dijital ekonominin büyümesini destekleyecek öncelikleri ve hedefleri kapsamaktadır. Raporda dijital altyapının geliştirilmesi, dijital becerilerin artırılması ve dijital girişimlerin desteklenmesi gibi konular ele alınmaktadır.
Vodafone’un yayınladığı Türkiye Yeşil Dijital Dönüşüm Politika Raporu, dijitalleşme ile sürdürülebilirlik arasındaki ilişkiyi vurgulamaktadır. Bu raporda, dijital enerji çözümleri sayesinde elektrik tasarrufu yapılabileceği ve karbon salımlarının önemli ölçüde azaltılabileceği belirtilmiştir. Örneğin, dijital enerji yönetim sistemlerinin tüm Türkiye genelinde uygulanmasıyla yıllık 21 milyar TL’lik tasarruf sağlanabileceği öngörülmektedir.
Dijitalleşmenin bir sonucu olarak veri güvenliği ve gizlilik de önemli bir konu haline gelmiştir. Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), bireylerin verilerinin güvenliğini sağlamak için kapsamlı düzenlemeler getirmiştir. KVKK, dijitalleşme sürecinde ortaya çıkabilecek riskleri minimize ederek bireylerin haklarını korumayı hedeflemektedir.
Gelecekteki Adımlar ve Öneriler
Türkiye’nin dijitalleşme sürecinde sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşabilmesi için belirli stratejilere öncelik vermesi gerekmektedir:
Dijitalleşme, sürdürülebilirlik hedeflerini gerçekleştirmek için güçlü bir araçtır. Türkiye’nin bu alandaki potansiyelini tam anlamıyla gerçekleştirebilmesi için stratejik yatırımlar, etkin yasal düzenlemeler ve toplumsal farkındalığın artırılması gerekmektedir. Bu sayede dijitalleşme, sadece ekonomik büyümeye değil, aynı zamanda çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğe de katkı sağlayacaktır.
İç ve Dış Bağlantılar Önerisi
Şirketten kar payı alan yöneticilerin yıllık beyanname yükümlülüğü nedir? Kar Payı Gelirinde Beyanname Kime Zorunlu? Kimler Muaf? Ayrıntılı şekilde bu yazımızda öğrenin.
Startuplar için değerleme kılavuzu: Pre-money ve post-money farklarını, yatırım öncesi hazırlığı ve doğru yöntemleri keşfedin.
BDDK tarafından yayımlanan Yeşil Varlık Oranı Tebliği ile bankalar çevre dostu finansman için yeni yükümlülükler üstleniyor. Peki, bu düzenleme bankaları nasıl etkileyecek? hepsi bu yazımızda.
Bir sürdürülebilirlik denetçiliği sınavı daha açıklandı. Sınav Duyurusu Nerede ve Nasıl Yapıldı? Haziran’da yapılacak sınav için tüm önemli bilgiler bu yazımızda.
© IQDENETIM 2025 - Tüm Hakları Saklıdır.
