KGK’dan Yeni Ünvan, Yeni Uzmanlık Alanı: KSRU Nedir?

Şirketten kar payı alan ortaklar ve yöneticiler gelir vergisi beyannamesi vermek zorunda mı?
Türkiye\’de gelir elde eden herkesin belirli şartlar altında vergi beyanında bulunma yükümlülüğü var. Özellikle şirket ortakları ile yönetim kurulu üyelerinin aldığı kar payları, bazı durumlarda yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesini zorunlu kılabiliyor.
Bu yazıda, Gelir Vergisi Kanunu kapsamında kar payı gelirinin nasıl değerlendirildiğini, kimlerin beyanname vermesi gerektiğini, hangi durumlarda istisna uygulandığını ve cezai yaptırımların neler olduğunu sade bir dille açıklayacağız.

Kar Payı Geliri Nedir ve Hangi Gelir Türüne Girer?

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesi açıkça belirtir ki, şirket ortaklarına ve yönetim kurulu üyelerine ödenen kar payları, menkul sermaye iradı olarak değerlendirilir. Bu, tıpkı tahvil faizi ya da mevduat getirisi gibi sermaye kaynaklı bir gelir türüdür.
Bu bağlamda, “Menkul Sermaye İratları Nelerdir?” diye merak edenler için bu kavram, kâr payı dahil olmak üzere; hisse senedi karı, tahvil faizi, repo getirisi gibi birçok sermaye gelirini kapsar.

Gelir vergisi kanuna bu linkten ulaşabilirsiniz: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.193.pdf

Kar Payında Stopaj Uygulaması Nasıldır?

Şirketler, ortaklarına kâr dağıttıklarında bu ödeme üzerinden %15 oranında gelir vergisi stopajı (kesinti) yapmak zorundadır. Bu stopaj, şirket tarafından muhtasar beyanname ile izleyen ayın 23’üne kadar beyan edilir ve 26’sına kadar ödenir.
Yani aslında devlet, vergisini peşin almış olur. Bu durumda birçok ortak, başka bir gelirleri yoksa tekrar beyanname vermek zorunda kalmaz. Ancak bu durumun istisnaları vardır.

Kimler Beyanname Vermek Zorundadır?

Eğer yalnızca kar payı geliri elde etmişseniz ve bu gelir, GVK’nın 103. maddesinde belirtilen ikinci gelir dilimini (2024 yılı için 150.000 TL) aşmıyorsa; bu durumda ayrıca yıllık beyanname vermeniz gerekmez. Bu tutarın altındaki kar payı, stopaj yoluyla vergilendirilmiş sayılır ve işlem burada kapanır.
Ancak:
•⁠ ⁠Kar payı geliriniz bu sınırı aşıyorsa,
•⁠ ⁠Veya başka gelirleriniz (kira, ücret, ticari kazanç gibi) nedeniyle zaten yıllık beyanname vermeniz gerekiyorsa,
•⁠ ⁠O zaman kar payınızı da beyan etmeniz gerekir.

Yurt Dışından Elde Edilen Kar Payları İçin Durum Nedir?
Eğer bir Türk vatandaşı olarak yurt dışındaki bir şirketten kar payı alıyorsanız ve bu gelir Türkiye’de beyana tabi tutulmuyorsa, o zaman tam mükellef olarak Türkiye’de bu geliri beyan etmeniz gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarıdır. Eğer Türkiye ile ilgili ülke arasında böyle bir anlaşma varsa, yurt dışında ödenen vergiler Türkiye’de mahsup edilebilir.

Kar Payı Gelirine Beyanname Verilmezse Ne Olur?
Beyan edilmesi gereken bir gelirin beyan edilmemesi halinde, Vergi Usul Kanunu kapsamında usulsüzlük ve vergi ziyaı cezaları gündeme gelir. Ayrıca gecikme faizi de uygulanır. Özellikle yüksek tutarlardaki beyan dışı gelirler, vergi incelemesine neden olabilir. Dolayısıyla kar payı geliri elde eden herkesin, gelir durumu ve sınırları dikkatle inceleyip gerektiğinde uzman desteği alması önemlidir.

Kar Payının Beyan Edilmediği Örnek Durumlar
•⁠ ⁠A firmasında %25 hisseye sahip olan bir kişi, yıl içinde 140.000 TL kar payı almıştır.
→ Beyanname vermez, çünkü gelir ikinci dilimi aşmamıştır ve stopaj yapılmıştır.
•⁠ ⁠Aynı kişi, aynı yıl ayrıca 200.000 TL kira geliri de elde etmiştir.
→ Beyanname vermek zorundadır ve bu beyannameye kar payı gelirini dahil etmez, çünkü zaten stopaja tabidir ve ikinci dilimi aşmamıştır.
•⁠ ⁠Eğer kişi, 160.000 TL kar payı aldıysa
→ Beyanname vermek zorundadır ve yarısı istisna edilir (GVK 22/2). Kalan yarısı vergilendirilir. Stopaj ise hesaplanan vergiden mahsup edilir.

Kar Payı Beyanında Uygulanan İstisna (GVK 22/2)
Kar payı gelirlerinde yıllık beyanname zorunluluğu doğduğunda, elde edilen kar payının %50’si gelir vergisinden istisna edilir. Kalan %50’si ise beyannameye dahil edilir ve vergi bu kısım üzerinden hesaplanır. Bu uygulama, vergide adaleti sağlamak amacıyla yapılır.

E-Beyanname Sistemi ile Bildirim Nasıl Yapılır?
Kar payı beyanı, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın İnteraktif Vergi Dairesi sistemi üzerinden dijital ortamda yapılabilir. Sistem, kişiye özel uyarılar ve hatırlatmalar sunduğundan oldukça kullanışlıdır. Mükellefler dilerse, bu süreci bir mali müşavir veya muhasebeci aracılığıyla da yürütebilir.

Sonuç: Beyanname Verme Konusunda Doğru Bilgi Hayati Önem Taşır
Kar payı gelirleri genellikle stopaj yoluyla vergilendirildiğinden dolayı birçok kişi beyanname vermek zorunda değildir. Ancak belirli sınırların aşılması veya diğer gelir türleriyle birlikte değerlendirme yapılması durumunda beyan yükümlülüğü doğabilir. Bu nedenle her şirket ortağı ve yönetici, GVK’nın ilgili maddelerini dikkate alarak hareket etmeli, gerekiyorsa uzman desteği almalıdır.

Sık Sorulan Sorular (FAQ)
Kar payı aldım ama başka hiçbir gelir elde etmedim. Beyanname vermem gerekir mi?
Hayır, eğer kar payınız GVK 103. maddeye göre ikinci dilimi aşmıyorsa ve stopaj yapılmışsa, beyanname vermenize gerek yoktur.
Yurt dışından aldığım kar payını Türkiye’de beyan etmem gerekir mi?
Evet, Türkiye\’de tam mükellefseniz, yurt dışı kar paylarını da yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil etmelisiniz.
Kar payı beyanında %50 istisna ne zaman uygulanır?
Kar payı tutarınız beyan sınırını aşıyorsa ve beyanname verme zorunluluğunuz varsa, %50 istisna uygulanır.
Eş zamanlı olarak kira ve kar payı geliri elde ettim. Her ikisini de beyan etmeli miyim?
Kira geliriniz beyan sınırını aşıyorsa, sadece kira gelirini beyan eder, stopaja tabi kar payını beyannameye dahil etmezsiniz.
Kar payından kesilen vergiyi geri alabilir miyim?
Beyan zorunluluğunuz varsa ve hesaplanan vergi stopajdan azsa, aradaki fark iade alınabilir.
Beyanname vermezsem ne olur?
Vergi ziyaı cezası, usulsüzlük cezası ve gecikme faiziyle karşılaşabilirsiniz.

Şirketten kar payı alan herkes, gelir tutarını ve diğer gelirlerini doğru hesaplayarak vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeli. Aksi takdirde, ceza ve faiz yükü ile karşılaşmak kaçınılmaz olabilir. Her zaman güncel mevzuatı takip etmek, GİB’in dijital sistemlerinden yararlanmak ve gerektiğinde profesyonel destek almak en güvenli yoldur.

Paylaş:

Daha Fazla

Bizi sosyal medya hesaplarımızdan takip edin

Linkedin-in


Instagram


Facebook-square